Słownik pojęć

Wyniki dla hasła: Mechanizm budzenia w budziku

  • Mechanizm budzenia w budziku naręcznym

    mechanizm zbudowany na takiej samej zasadzie, jak mechanizm budzenia z centralną wskazówką nastawczą. Włączanie mechanizmu budzenia następuje również między kołem godzinowym i kołem nastawczym, natomiast krzywkę włączającą zastępują trzy skośne występy na kole godzinowym. Występy te oraz odpowiadające im trzy otwory w kole nastawczym są rozmieszczone w różnych odległościach od wspólnej osi.

  • Mechanizm budzenia w budziku

    Dodatkowy mechanizm zegara lub zegarka dający sygnał dźwiękowy w dowolnym, uprzednio nastawionym czasie. W mechanizmie budzenia znajdują się zespoły:

    • zespół nastawczo-włączający
    • urządzenie napędowe i przekładnia
    • wychwyt służący do napędu młotka
    • źródło dźwięku (zwykle dzwonek lub gong)
    • zastawka do przerywania sygnału.

  • Mechanizm bicia zegara wieżowego

    mechanizm należący do najstarszych. Pierwsze zegary nie miały tarcz ani wskazówek, lecz tylko mechanizmy bicia, które sygnalizowały poszczególne godziny. Zasada działania mechanizmu bicia zegara wieżowego jest taka sama jak mechanizmu bicia zegara domowego. Odliczanie uderzeń opiera się najczęściej na systemie zapadowym (zob. mechanizm bicia zapadowy), rzadziej na grzebieniowym (zob. mechanizm bicia grzebieniowy). Mechanizmy te różnią się jednak większymi wymiarami oraz masywniejszą konstrukcją, gdyż do podnoszenia ciężkich młotków uderzających w duże dzwony potrzebna jest znacznie większa energia – są to bowiem zegary publiczne, z których sygnalizacji korzysta czasem dość rozległa okolica. Urządzenie zapadowe mechanizmu bicia zegara wieżowego wykonuje większą pracę niż mechanizm chodu, dlatego musi mieć większy obciążnik. Lina, na której jest on zawieszony, musi być dłuższa, zwłaszcza gdy mechanizm wybija także półgodziny. W razie potrzeby stosuje się wielokrążki, aby zmniejszyć wysokość opadu obciążnika. (źródło)

  • Mechanizm sygnalizujący

    dodatkowy mechanizm zegara, który w sposób akustyczny informuje o czasie. Do mechanizmów sygnalizujących należą:

    • mechanizm budzenia
    • mechanizm bicia
    • mechanizm grający i mówiący (zob. Zegar grający. Zegar mówiący)

  • Komplikacje konstrukcji mechanizmów

    Cykl artykułów: (źródło)

  • Kalendarium ewolucji mechanizmów

    Cykl artykułów: (źródło)

  • Zakłady Mechanizmów Precyzyjnych MERA-POLTIK

    zakład zajmujący się produkcją mechanizmów precyzyjnych, a w szczególności przyrządów kontrolno pomiarowych z zakresu pomiaru czasu oraz prędkości liniowej i obrotowej. Do grudnia 2009 roku działał pod nazwą Zakłady Mechanizmów Precyzyjnych "Mera Poltik" Sp. z o.o. W styczniu 2010 roku zmienił formę prawną i obecnie funkcjonujemy jako Mera Poltik Sp. z o.o. (źródło)

  • Rozbieranie mechanizmów zegarowych

    prosta praca zegarmistrza, która musi być jednak wykonywana bez pośpiechu i z tą dużą uwagą. Trzeba zbadać przy tym stan mechanizmu i współpracę poszczególnych jego zespołów, czasem także przestudiować jego konstrukcję, zwłaszcza gdy ma się do czynienia z zegarkiem lub zegarem skomplikowanym. Do rozbierania należy używać odpowiednich narzędzi.
    UWAGA! Nie wolno rozbierać mechanizmu, gdy jego sprężyna napędowa jest napięta - dotyczy to wszystkich zegarów i zegarków z napędem sprężynowym. W przeciwnym razie może nastąpić uszkodzenie zębów w kołach przekładni i cienkich czopów osi. Poszczególne części rozbieranego mechanizmu należy układać na płycie roboczej według ustalonego porządku. W niektórych zegarach i zegarkach wkręty są różnej długości, nie wolno ich pomieszać. W celu ułatwienia składania bardziej skomplikowanego mechanizmu należy wykonać jego szkic z zaznaczeniem położenia poszczególnych części.

  • Podstawka pod mechanizm zegarka

    element używany podczas montowania. Ma kształt pierścienia wysokości ok. 20 mm. W komplecie podstawki znajduje się 8-12 sztuk o średnicy 12-50 mm. Wielkość podstawki dobiera się odpowiednio do średnicy naprawianego mechanizmu. Podstawki są wykonywane z drewna bukowego, albo z tworzywa sztucznego. Do mechanizmów prostokątnych stosuje się uniwersalną podstawkę metalową dwuczęściową, w której mechanizm zaciska sprężyna.

  • Montaż mechanizmów zegarowych (patrz: Składanie mechanizmów zegarowych)

  • Mechanizm wkładkowy

    mechanizm chodu z regulatorem balansowym i napędem sprężynowym, wmontowany w blaszany bęben i zaopatrzony w tarczę i wskazówki. Mechanizm taki wkłada się do marmurowych lub drewnianych obudów stanowiących razem zegar biurkowy.

  • Mechanizm synchronizowany

    mechanizm chodu, którego regulator jest odpowiednio sterowany i przymuszany do zachowania stałości wahań przez generator o wyższej klasie dokładności. Generator synchronizujący powinien mieć stabilność pracy co najmniej o jeden lub dwa rzędy większą niż mechanizm synchronizowany (zob. dokładność wskazań zegarów). Zasada działania mechanizmów synchronizowanych polega np. na tym, że wahania regulatora chodu zegara synchronizowanego są nieco wolniejsze (lub szybsze) w stosunku do czasu normalnego i co minutę są doprowadzane do właściwego czasu przez impuls pochodzący od dokładniejszego mechanizmu synchronizującego (zob. Zegar Shortta).

  • Mechanizm chodu zegarka

    mechanizm odznaczający się małymi wymiarami oraz różnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi poszczególnych zespołów. Mechanizm chodu zegarka ma napęd sprężynowy i regulator balansowy oraz bardziej skomplikowane urządzenie naciągowo-nastawcze.

  • Mechanizm chodu zegara wieżowego

    mechanizm składający się z takich samych zespołów, jak mechanizm chodu innych zegarów i spełniający takie samo zadanie. Różni się jednak znacznie większymi wymiarami i masywniejszą budową oraz tzw. napędem pośrednim wychwytu. (źródło)

  • Mechanizm chodu zegara

    zasadniczy mechanizm każdego zegara mechanicznego odmierzający czas. W jego skład wchodzą zespoły:

    • regulator chodu
    • wychwyt
    • przekładnia chodu
    • przekładnia wskazań
    • urządzenie napędowe
    • urządzenie naciągowe

  • Mechanizm chodu

    zasadniczy mechanizm każdego zegara/zegarka mechanicznego odmierzający czas; w jego skład wchodzą zespoły: 1) regulator chodu, 2) wychwyt, 3) przekładnia chodu; 4) przekładnia wskazań, 5) urządzenie napędowe i naciągowe. (źródło)

  • Mechanizm bicia zapadowy typu szwarcwaldzkiego

    mechanizm zwykle o napędzie obciążnikowo-łańcuchowym z codziennym naciągiem, stosowany w najprostrzych zegarach popularnych i kukułkowych. Jego działanie nie różni się zasadniczo od działania mechanizmu bicia zapadowego typu paryskiego, są jednak pewne różnice w konstrukcji. Włącznik, wykonany ze stalowego drutu, jest podnoszony przez kołek, osadzony w kole zmianowym. Kołki bicia są osadzone w wieńcu koła, które obraca się w lewo, więc dźwignia młotka nie jest podnoszona, lecz opuszczana w dół. Gdy kołek minie koniec dźwigni, młotek dociskany sprężynką uderza w gong od dołu. Podtrzymywacz opiera się o słupek, aby młotek nie tłumił dźwięku gongu. W kole sercowym nie ma kołka, lecz na osi tego koła jest osadzony krążek sercowy (krzywka), w którego wycięcie wpada zapadnik. Po uwolnieniu mechanizmu krążek sercowy podnosi zapadnik, dlatego koło zapadowe nie ma skośnych boków wrębów, jak to jest konieczne w mechanizmie typu paryskiego, lecz proste wycięcia w kołnierzu. Krążek sercowy utrzymuje zapadnik tylko podczas jednego uderzenia młotka. W czasie większej liczby uderzeń ramię oporowe zapadnika 9 opiera się na jednym z segmentów kołnierza koła zapadowego. Po wybiciu godziny ramię oporowe zapada we wcięcie kołnierza. Zatrzymanie mechanizmu następuje wskutek oparcia się kołka zalotowego o hak zapadnika.

  • Mechanizm bicia zapadowy typu paryskiego

    mechanizm o napędzie sprężynowym, stosowany w zegarach z tygodniową rezerwą napędu. Wieniec zębaty bębna napędowego napędza zębnik koła dodatkowego, które z kolei napędza zębnik koła bicia z osadzonymi w nim kołkami uruchamiającymi dźwignię młotka. Koło zazębia się z zębnikiem koła sercowego, w którym jest osadzony kołek, zatrzymujący się na haku zapadnika. Koło sercowe napędza zębnik koła zalotowego, które zazębia się z zębnikiem regulatora wiatrakowego. Połączenie mechanizmu chodu z mechanizmem bicia następuje co pół godziny przez dwa kołki włączające, osadzone w ćwiertniku. Podczas ruchu obrotowego ćwiertnika jeden z kołków podnosi koniec włącznika, którego drugie ramię, zakończone występem, odchyla jednocześnie podpórkę zapadnika. Na kilka minut przed wybiciem godziny, gdy ramię oporowe zapadnika zostanie nieco uniesione z wrębu koła zapadowego, a hak zapadnika wysunie się poza tor kołka sercowego, wtedy mechanizm zostaje uwolniony, lecz występ włącznika wchodzi w tym czasie na tor kołka zalotowego i zatrzymuje koło zalotowe, po wykonaniu przez nie około pół obrotu. Jest to zalot przygotowujący mechanizm do bicia. Powolny obrót ćwiertnika powoduje dalsze unoszenie włącznika, w wyniku czego ramię oporowe zapadnika wysuwa się zupełnie z wrębu koła zapadowego.

  • Mechanizm bicia zapadowy

    mechanizm wyróżniający się głównym elementem odliczającym liczbę uderzeń, którym jest koło zapadowe. Bez wieńca zębatego w mechanizmie bicia zapadowym typu paryskiego, lub z wieńcem zębatym w mechanizmie bicia zapadowym typu szwarcwaldzkiego. Odliczanie polega na przesuwaniu się ramienia oporowego zapadnika po występach koła zapadowego, które są tym dłuższe, im więcej młotek ma uderzyć w gong - najdłuższy występ służy do wybijania godziny dwunastej. Istnieje kilka odmian mechanizmu bicia zapadowego z codziennym lub cotygodniowym naciągiem.
    Ich zaletą jest prosta konstrukcja i zatem łatwa produkcja, wadą zaś - łatwość pomylenia liczby uderzeń na daną godzinę podczas nastawiania wskazówek. Mechanizmy tego typu nie mogą spełniać funkcji repetiera.

  • Mechanizm bicia kwadransów

    mechanizm, który może być mechanizmem bicia zapadowym lub mechanizmem bicia grzebieniowym. Zwykle jednak do bicia kwadransów stosuje się mechanizm zapadowy, a do bicia godzin grzebieniowy. Zegar z biciem kwadransów i godzin składa się z trzech mechanizmów, umieszczonych razem między dwiema płytami. Rozmieszczenie osi i kół przekładni mechanizmu kwadransowego jest takie samo, jak mechanizmu godzinowego. Do włączania bicia kwadransów służy krzywka z czterema zębami, z których jeden jest dłuższy, włączający także bicie godzin.

  • Mechanizm bicia grzebieniowy

    Mechanizm bicia wyróżniający się dwoma głównymi elementami:

    • grzebieniem
    • krzywką stopniową
    Współdziałanie tych elementów polega na tym, że krzywka umożliwia opuszczenie się grzebienia o tyle zębów, ile razy młotek ma uderzyć w danej godzinie.

  • Mechanizm bicia

    w zegarze bijącym, dodatkowy mechanizm zegara działający tylko podczas wydawania dźwięku, poza tym nieczynny. Jest włączany przez mechanizm chodu zegara, a zatrzymuje się samoczynnie po odpowiedniej liczbie uderzeń.

  • Demontaż mechanizmów zegarowych (patrz: Rozbieranie mechanizmów zegarowych)

  • Badanie mechanizmów zegarowych

    badanie polegające na wyszukaniu i ustaleniu przyczyn złego funkcjonowania lub zatrzymania się mechanizmów. Badanie szczegółowe jest konieczne wtedy, gdy nie widać wyraźnej przyczyny złego działania lub zatrzymania się zegara. Wyszukanie przyczyny usterki jest ułatwione, gdy zachowa się stałą kolejność badania poszczególnych zespołów.

  • Chronoworks®

    - dział w firmie Breitling, który odpowiada za innowacje i poprawę osiągów mechanizmów zegarkowych. Ciekawy artykuł: (źródło)

  • Watch Tuner Timegrapher

    aplikacja do pomiaru parametrów mechanizmu. Za pomocą aplikacji można zmierzyć między innymi częstotliwość pracy mechanizmu zegarka, jego odchyłkę dobową i amplitudę. Autorem aplikacji jest Bartłomiej Świątek. (źródło)

  • Zegarek z dodatkowymi elementami komplikującymi konstrukcję jego mechanizmu

    zegarek specjalny, który oprócz wskazywania czasu ma do spełnienia jeszcze inne dodatkowe zadanie. Zegarek skomplikowany wyróżnia się dużą liczbą części o małych wymiarach. Ruchów części często nie można dostrzec nawet przez lupę. Ponieważ w małej przestrzeni znajduje się wiele kół, płytek, dźwigni i sprężynek, więc ze względu na oszczędność miejsca mają one nieraz bardzo dziwne kształty. Do zegarków skomplikowanych należy zegarek z naciągiem automatycznym, zegarek z kalendarzem, budzik naręczny, stoper i zegarek ze stoperem oraz repetier. Do zegarków skomplikowanych należy także zegarek ażurowy (szkieletowy) ze względu na misterne wykonanie i bardzo delikatne części. (źródło)

  • Zegarek mechaniczny z plastikowym mechanizmem (patrz: Lanco Astrolon .)

  • Zegar do kontroli bezsenności chorego

    zegar wyposażony w urządzenie sygnalizujące i papierową tarczę kontrolną. Co 15 minut zegar wydaje cichy i krótki sygnał, który chorego nie zbudzi. Jeśli chory nie śpi, naciska przycisk zastawki sygnału (zob. mechanizm budzenia w budziku) i zatrzymuje sygnał. Zatrzymanie sygnału przyciskiem powoduje znak na tarczy kontrolnej. Również po każdorazowym obudzeniu chory powinien nacisnąć przycisk zastawki, mimo że zegar nie dzwoni. Rano lekarz wyjmuje tarczę kontrolną z zegara i odczytuje czas bezsenności według znaków na tarczy oraz czas snu, podczas którego nie ma znaków. Wykres ten daje lekarzowi dokładną orientację o cierpieniu pacjenta, co ułatwia leczenie bezsenności.

  • Zastawka sygnału (patrz: Mechanizm budzenia w budziku)